По повод  Меѓународната недела на сестринството, на 5 мај се одбележува Меѓународниот ден на акушерките под мотото: “Акушерки - критични во секоја криза”.

Меѓународниот ден на акушерките во целиот свет се одбележува од 1992 година со цел да се подигне свеста за професијата акушерка и промовира оваа професија Акушерството е една од најубавите, најодговорните и најхуманите професии, а најголемиот дел од нив својот празник 5 мај го поминуваат на своите работни места.

Меѓународниот ден на акушерките е посветен за препознавање на суштинската улога што ја имаат акушерките, во обезбедувањето на сеопфатна грижа за време на бременоста, породувањето и постпарталниот период, нудејќи поддршка, образование и медицинска експертиза, поддршка на здравјето и благосостојбата на мајките, бебињата и семејствата, застапувањето за правата на здравјето на жените и намалувањето на стапките на смртност кај мајките и доенчињата. Овој ден, ја нагласува важноста на акушерството во промовирањето на здрава бременост, зајакнување и информирање на жените да направат  избор за нивната грижа и обезбедување на пристап на сите жени  до квалификувани придружници во текот на бремњеноста и породувањето. Денот е создаден за да се истакне важноста на акушерките за здравјето на мајките и новороденчињата и да се стави акцент на поголема поддршка и препознавање на професијата. Тоа е исто така можност да се подигне свеста за предизвиците со кои се соочуваат акушерките и да се  зголемат инвестициите во акушерските услуги ширум светот.

 Меѓународната конфедерација на акушерки (ICM) претставува над 135 здруженија на акушерки во повеќе од 115 земји. Меѓународниот ден на акушерките за 2025 година се одбележува под мотото: “Акушерки - критични во секоја криза”.

Организацијата вели дека светот се соочува со „невиден број на сложени кризи“, вклучувајќи природни катастрофи, конфликти и тековните влијанија на климатските промени. Овие кризи несразмерно ги погодуваат жените, девојчињата и родово различните луѓе, изложувајќи ги на зголемени ризици како што се компликации од бременоста и родово базирано насилство, додека исто така го ограничуваат нивниот пристап до основните здравствени услуги. Во овие предизвикувачки времиња, акушерките се критични. Тие се доверливи и први одговорни во нивните заедници, кои можат да ги подготват здравствените системи да бидат подготвени за секоја криза.Тие можат да обезбедат до 90% од сексуалните, репродуктивните, услуги насочени на мајките, на новороденчињата и адолесцентните, дури и за време на хуманитарни кризи. Меѓународната конфедерација на акушерки вели дека, дури и со минимални ресурси, акушерките можат да обезбедат безбедни раѓања, антенатална и постнатална грижа, да обезбедат контрацепција, сеопфатна грижа за абортусот и грижа за преживеаните од родово насилство, да го поддржат  доењето, осигурувајќи дека новороденчињата добиваат безбедна, чиста и сигурна исхрана, да ги едуцираат  и подготват заедниците со знаење и алатки што им се потребни за да останат безбедни и здрави за време на итни случаи.Темата е важна бидејќи, иако акушерките се од витално значење за способноста на здравствените системи да се подготват и да издржат кризи, тие често не се вреднуваат и се исклучени од планирањето на подготвеноста и напорите за одговор. „Ова е моментот да се позиционираат акушерките како основни здравствени работници што и се, и да се залагаат за нивно вклучување на секој чекор од подготвеноста и одговорот за кризи. За акушерките адекватно да реагираат, здравствените системи исто така мора да се погрижат тие да се безбедни и да се подготвени со обука, алатки и ресурси што им се потребни за да спасат животи и да ги заштитат правата во најпредизвикувачките услови.“

 Местото на акушерката е на прагот на животот, каде што интензивните човечки емоции, надежта, копнежот, стравот, зачудувачката физичка сила и издржливоста овозможуваат да се појави ново суштество. Да се биде дел од најсреќниот момент на една мајка, на едно семејство, е голема привилегија и чест. Таа привилегија и чест им припаѓа на акушерките.Раѓањето на секое бебенце е приказна за себе, погледот на среќната, задоволната и насмеаната мајка  е најголема среќа и привилегија да се биде дел од тие моменти. Убаво е да си дел од таа среќа и од тој волшебен момент.

 Светската здравствена организација и нејзините глобални партнери, секоја година привлекуваат внимание на важноста на акушерките во процесот на добредојде на новите бебиња во светот и во исто време грижата за новите мајки за време и по породувањето.

 Кога разговараме за сите неверојатни работи што ги прават акушерките, исто така е важно да се земе предвид фактот дека се поголем е недостигот од акушерки, особено во земјите во развој !

 Ова значи дека има многу предизвици, а многу акушерки доживуваат недостаток на поддршка, низок статус и ниска плата. Акушерките спасуваат милиони животи секоја година.Од 1990 година, светот бележи постојано намалување на смртноста на новороденчињата и мајките. Една од главните причини за ова е затоа што повеќе жени добиваат квалификувана акушерска грижа. Акушерките се составен дел од секој процес во породилиштето, а нивната работа не е воопшто лесна, а бројот на вработени акушерки во нашата земја е многу обесхрабрувачки.

Според Извештајот за кадар на Институтот за јавно здравје, во 2023 година во РС Македонија во здравствените организации има вработено вкупно 700 акушерки, од кои со високо образование се 118 акушерки, со вишо образование се 18 акушерки, а со средна стручна подготовка се 564 акушерки.

Тоа значи дека акушерките се под постојан притисок бидејќи се обидуваат да остварат многу обврски одеднаш.

Бидејќи акушерките се директно поврзани со здравјето на идните мајки и нивните генерации, многу е важно да се сврти вниманието на јавноста за нивната огромна улога во целиот здравствен систем, и да се поддржат политиките и иницијативите кои промовираат пристап до квалификувана акушерска грижа особено во заедниците кои не се задоволни. Овој датум треба да послужи како повод да им се оддаде признание на акушерките за извонредните напори што ги вложуваат во нивната професија, но да се апелира до сите владини органи и надлежни министерства да ги преземат неопходните чекори за заштита на оваа професија и да вработат што е можно повеќе квалификувани акушерки. Здравствените системи е потребно да обезбедат зголемено финансирање на здравствените услуги за мајки и новороденчиња.

 Меѓународниот ден на акушерките привлекува внимание на висината на нивниот придонес во функцијата и зајакнувањето на структурата на семејството и заедницата.

Им благодариме на акушерките за целиот нивен придонес во најважните моменти во нашите животи!

Референци:

Институт за Јавно Здравје, Извештај за кадар 2023 година

http://www.iph.mk/

https://mk.wikipedia.org/wiki/

https://www.who.int/

https://www.daysoftheyear.com/days/international-midwives-day/

https://www.safeabortionwomensright.org/news/international-day-of-the-midwife-5-may-2025/

Подготвил:Оддел за здравствена промоција и следење на болести